Chùa Tam Chúc là ngôi chùa được mệnh danh là lớn nhất thế giới với diện tích rộng 5.100ha bao quanh ba bên là núi rừng trùng điệp dưới lòng chảo là hồ nước mênh mênh thiên nhiên ban tặng nằm tại xã Ba Sao, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam
Huyền thoại ngôi chùa Tam Chúc cổ
Chùa Tam Chúc cổ được xây từ thời nhà Đinh cách đây hơn 1000 năm gắn với truyền thuyết "tiền lục nhạc - hậu thất tinh", nghĩa là trước chùa . Theo đó, 7 ngọn núi gần làng Tam Chúc đều xuất hiện một đốm sáng lớn tựa 7 ngôi sao, sáng suốt đêm ngày. Người dân gọi đó là núi Thất Tinh. Tuy nhiên, sau đó, người ta đến núi đục đẽo nhằm lấy đi 7 ngôi sao đặc biệt. Họ chất củi thành đống lớn và đốt nhiều ngày khiến 4 ngôi sao bị mờ đi. Cuối cùng, chỉ còn lại 3 ngôi sao.
Ngôi chùa lớn nhất thế giới
Quần thể chùa Tam Chúc có diện tích gần 5.100 ha, với gần 1.000 ha hồ nước, 3.000 ha núi đá, rừng tự nhiên…, cùng nhiều thung lũng, 3 mặt bao bọc bởi dãy núi Thất Tinh hình tay ngai, trước là hồ Tam Chúc với 6 quả núi. Mặt bằng chùa Tam Chúc rộng tới 144 ha, với nhiều công trình như chùa Ngọc, điện Tam Thế, điện Pháp Chủ, điện Quan Âm, cổng Tam Quan, Trung tâm Hội nghị quốc tế…
Công trình nào cũng rất lớn, dự báo đạt kỷ lục Guinness. Đó là chùa Ngọc nằm trên đỉnh núi Thất Tinh cao 468 m, với 299 bậc lên, được xây dựng hoàn toàn bằng đá khối xếp liền nhau thành một khối nặng 2.000 tấn do các nghệ nhân Ấn Độ chế tác, một kiệt tác về kiến trúc đá.
Điện Tam Thế ở độ cao 45 m trên trục thần đạo, mặt sàn 5.400 m2, đủ đón 5.000 phật tử cùng hành lễ.
Các công trình của chùa Tam Chúc là sự kết hợp hài hòa, linh diệu, đồng điệu giữa quá khứ và hiện tại, giữa nghệ nhân Việt Nam và nghệ nhân nước ngoài, giữa thợ thủ công lành nghề của Phật giáo, Ấn Độ giáo, Hồi giáo, Thiên Chúa giáo
Ba pho tượng Phật Tổ bằng đồng dát đồng đen, mỗi bức nặng 200 tấn tại điện Tam Thế.
Ba pho tượng Phật Tổ bằng đồng dát đồng đen, mỗi bức nặng 200 tấn tại điện Tam Thế.
Điều đặc biệt ấn tượng là 4 bức tường cực lớn ở điện Tam Thế được trang trí bởi 12.000 bức tranh đá chạm khắc tinh xảo gửi gắm biết bao câu chuyện nhân văn tái hiện cuộc đời Đức Phật, ẩn chứa vẻ đẹp chân - thiện - mỹ. 4 bức tường lớn của điện Pháp Chủ cũng được trang trí bởi 10.000 bức tranh tái hiện cuộc đời Đức Phật: Phật Sinh, Thành Đạo, Thuyết Pháp và Phật Niết Bàn. 4 bức tường lớn tại điện Quan Âm cũng có 8.500 bức tranh đá kể những câu chuyện về các sự tích Quan Thế Âm Bồ Tát.
Một điểm sáng hiếm có là 30.500 bức tranh đá trên đều mang màu cháy của gạch nung già, trầm mặc, cổ kính, lấy từ núi lửa ngàn năm Merapi (Indonesia), được chế tác thủ công bởi các nghệ nhân quần đảo Java (Indonesia). Tất cả bức tranh đều được chú dẫn bằng 3 thứ tiếng Việt, Anh, Phạn và đã được mã hóa.
Tam Chúc còn ấn tượng với các bức tượng Phật. Điện Tam Thế thờ 3 tượng Phật Tổ bằng đồng dát đồng đen, mỗi bức nặng hơn 200 tấn, phía sau là 3 lá bồ đề dát vàng rộng chưa từng thấy. Điện Pháp Chủ thờ tượng Thích Ca Mâu Ni bằng đồng nguyên khối nặng 150 tấn. Còn Điện Quan Âm thờ tượng đồng Quan Âm Bồ Tát nguyên khối nặng 100 tấn.
Điều đặc biệt ấn tượng nữa là chùa Tam Chúc đang thiết lập vườn cột kinh khổng lồ với 1.000 cột đá, mỗi cột cao 14 m, nặng 200 tấn làm từ đá xanh Thanh Hóa. Đây sẽ là vườn kinh lớn nhất thế giới với hàng ngàn bài kinh kệ đặc sắc.
Một báu vật đặc biệt nữa là cây bồ đề được chiết từ "Cây Bồ Đề Vĩ Đại Cát Tường" (Jaya Sri Maha Bodhi) 2.250 tuổi và được coi là báu vật của đất nước Sri Lanka ở Thánh tích Mahamegha, Cố đô Anuradhapura - Sri Lanka.
Điều ấn tượng nữa là chùa Tam Chúc sở hữu thiên thạch mặt trăng có trọng lượng 5,5 kg “. Khối thiên thạch được đặt trong Bảo Tháp. Trong Bảo tháp còn đặt một pho tượng đá ngọc nặng 4,9 tấn. Các báu vật không chỉ quý hiếm, mà còn ẩn chứa những kỷ lục Guinness mới.
Bao quanh chùa Tam Chúc còn có nhiều di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh nổi tiếng như động Vòng, động Cô Đôi, chùa Thiên Phúc, chùa Bà Đanh, đền Lý Thường Kiệt, chùa Thi, Động Thủy, đền Lê Chân, chùa Ông, chùa Tam Giáo… Với cảnh quan tự nhiên sơn thủy hữu tình có một không hai, quy mô rộng lớn hiếm có, vẻ đẹp nghệ thuật kiến trúc độc đáo cùng nhiều báu vật độc nhất vô nhị Tam chúc sớm sẽ trở thành một di sản văn hóa thiên nhiên thế giới mới được thiết lập và cũng sẽ là “ Điểm đến du lịch của năm 2020”.